Roszczenia kredytobiorców CHF oraz skutki nieważności umowy kredytu

W związku ustaleniem przez Sąd nieważności umowy (na skutek uznania postanowień umowy kredytu CHF za niedozwolone), każda ze stron umowy może żądać zwrotu wszystkiego co świadczyła na poczet umowy. W konsekwencji kredytobiorca może żądać zwrotu sumy wszystkich wpłaconych kwot na poczet spłaty kredytu (prowizji, rat kapitałowych, rat odsetkowych, opłat dodatkowych itd.) tytułem zwrotu nienależnego świadczenia.

Kolejnym bardzo istotnym skutkiem ustalenia nieważności umowy jest brak obowiązku dalszej spłaty kredytu, ponieważ skoro umowa jest nieważna, to kredytobiorca przestaje być zobowiązany do spłaty rat.

Jednakże należy liczyć się z koniecznością zwrotu bankowi kapitału kredytu (kwoty wypłaconej na początku przez bank zazwyczaj na zakup nieruchomości).

Konsekwencją rozliczenia nieważnej umowy kredytu jest uzyskanie przez kredytobiorcę kredytu darmowego, ponieważ jedyna kwota, którą kredytobiorca ma obowiązek spłacić to kwota kapitału kredytu.

Przykład: Kredytobiorca w 2008 r. zawarł umowę kredytu indeksowanego w CHF w kwocie 300 000 zł. Umowa została zawarta na okres 30 lat (360 rat) do 2038 r.

Suma spłaconych do dzisiaj rat (jest 2023 r.) wynosi 360 000 zł. W przypadku unieważnienia umowy bank będzie miał obowiązek zwrócić kwotę 360 000 zł (oraz odsetki za opóźnienie i koszty sądowe). Kredytobiorca uniknie zapłaty wszystkich pozostałych rat do 2038 r. tj. 180 rat (15 lat x 12 miesięcy).

Obecna rata kredytu wynosi 2050 zł. Kredytobiorca zaoszczędzi 369 000 zł w związku z brakiem obowiązku spłaty przyszłych rat.

Kredytobiorca będzie musiał się liczyć z obowiązkiem zwrotu bankowi kwoty 300 000 zł.

Suma korzyści kredytobiorcy jest następująca:

-60 000 zł w związku z rozliczeniem salda kredytu (360 000 zł – 300 000 zł),

-369 000 zł kwota zaoszczędzonych rat,

łącznie : 429 000 zł

Na skutek uznania przez Sąd postanowień umowy kredytu za niedozwolone możliwe jest również tzw. „odfrankowienie umowy”, co w praktyce oznacza eliminację z umowy powiązania spłat rat z kursem CHF. W efekcie kredyt staje się kredytem w PLN, choć oprocentowanym nadal wg Libor (Saron).

Wówczas kredytobiorca odzyskuje nadpłacone ok. 35% sumy rat i nadal spłaca kredyt, ale w PLN, tak jak gdyby kredyt nigdy nie miał klauzul przeliczeniowych powiązanych z CHF. Konsekwencją „odfrankowienia” jest odzyskanie od banku nadpłaconej kwoty kredytu oraz obniżenie wysokości rat kredytu do końca obowiązywania umowy.

Aktualnie Sądy zdecydowanie częściej uznają umowy kredytu CHF za nieważne, a o „odfrankowieniu” umowy orzekają rzadko oraz na wyraźne żądanie kredytobiorcy.

Przeczytaj: jak wygląda postępowanie sądowe o ustalenie nieważności umowy oraz współpraca z Kancelarią?