Sądny dzień dla kredytobiorców frankowych – 2 korzystne wyroki TSUE dot. kredytów CHF!

TSUE wydał dzisiaj 2 ważne wyroki, na które kredytobiorcy frankowi od dawna czekali. Sprawy dotyczyły:

1. możliwości dochodzenia tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku unieważnienia umowy kredytu powiązanego z CHF,
2. dopuszczalności zabezpieczenia powództwa w sprawie o unieważnienie umowy kredytu powiązanego z CHF.

W pierwszej sprawie (C-520/21) TSUE uznał, że:

1. Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych;
2. Prawo to stoi natomiast na przeszkodzie temu, by banki dochodziły podobnych roszczeń względem konsumentów.

Tym samym Trybunał w całości podzielił opinię Rzecznika Generalnego wydaną w lutym.

Uzasadniając wyrok, Trybunał stwierdził, że :

dyrektywa stoi na przeszkodzie temu, by bank miał prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot wypłaconego kapitału oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę.

Ponadto uznał, że przyznanie takiego prawa przyczyniłoby się do wyeliminowania efektu odstraszającego wywieranego na przedsiębiorców. Jednocześnie, skuteczność ochrony przyznanej konsumentom przez dyrektywę byłaby zagrożona, gdyby byli oni narażeni, w związku z powoływaniem się na swoje prawa wynikające z dyrektywy, na ryzyko zapłaty takiej rekompensaty. Taka wykładnia groziłaby stworzeniem sytuacji, w których bardziej korzystne dla konsumentów byłoby raczej kontynuowanie wykonania umowy zawierającej nieuczciwy warunek niż skorzystanie z praw, które wywodzą oni ze wspomnianej dyrektywy.

Trybunał podkreślił, że w niniejszej sprawie ewentualne uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną jest skutkiem stosowania nieuczciwych warunków przez Bank M. W związku z tym nie można dopuścić ani do tego, by czerpał on korzyści gospodarcze ze swojego niezgodnego z prawem zachowania, ani do tego, by otrzymał odszkodowanie za niedogodności nim wywołane.

Ponadto Trybunał stwierdził, że argument dotyczący stabilności rynków finansowych nie ma znaczenia w ramach wykładni dyrektywy, która ma na celu ochronę konsumentów. Przedsiębiorcy nie mogą obchodzić celów realizowanych przez dyrektywę ze względu na zachowanie stabilności rynków finansowych. Do instytucji bankowych należy bowiem organizacja działalności w sposób zgodny z tą dyrektywą.

Kredytobiorcy frankowi z pewnością przyjęli wyrok z wielką ulgą, ponieważ część z nich obawiała się roszczeń ze strony banku w związku z korzystaniem z kapitału przez kredytobiorcę. Pomimo przegrania przez banki praktycznie wszystkich spraw o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, banki nadal używały powyższych roszczeń, w celu zniechęcenia kredytobiorców do podważania umów w sądach, jak również jako argument podczas negocjowania warunków ugód.

W drugiej sprawie (C‑287/22), Trybunał stwierdził, że :

przepisy dyrektywy 93/13 w związku z zasadą skuteczności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może oddalić wniosek o zabezpieczenie powództwa (poprzez zawieszenie spłaty rat kredytu na czas procesu), w sytuacji gdy zastosowanie takich środków tymczasowych jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności tego orzeczenia.

Skutkiem powyższego rozstrzygnięcia będzie zapewne częstsze wstrzymywanie przez Sądy spłaty rat kredytu na czas toczącego się postępowania.

Jest to wyrok szczególnie istotny dla kredytobiorców Getin Noble Banku, których sytuacja mogła ulec pogorszeniu ze względu na przymusową restrukturyzację banku. Zdaniem pełnomocników banku postępowanie restrukturyzacyjne powinno uniemożliwiać udzielanie przez Sąd zabezpieczenia powództwa.